Mèo Và Triết Lý Nhân Sinh - John Gray
![]()
Nếu một ngày loài mèo bất ngờ hứng thú với triết học, có lẽ sẽ hình thành một trường phái hư cấu đầy thú vị. Trong đó, thay vì tìm kiếm sự an ủi từ triết học, những “triết gia mèo” sẽ tiếp cận tri thức như một trò chơi khám phá thế giới – nhẹ nhàng và không áp lực.
Tuy nhiên, mèo vốn không cần triết học. Chúng sống hài hòa với bản chất tự nhiên của mình, chấp nhận cuộc sống như vốn có. Con người thì ngược lại – luôn cảm thấy không thỏa mãn với chính mình và khao khát trở thành điều gì đó khác biệt. Chính sự bất mãn ấy khiến họ không ngừng đấu tranh để thay đổi bản thân, ngay cả khi kết quả không như mong đợi.
Đối với con người, cuộc sống là hành trình tìm kiếm hạnh phúc không ngừng nghỉ. Nhưng với loài mèo, hạnh phúc là trạng thái mặc định – chỉ cần môi trường sống an toàn và không bị đe dọa. Có lẽ chính vì điều đó mà nhiều người trong chúng ta bị cuốn hút bởi sự thanh thản và tự tại của mèo. Ngay từ khi chào đời, chúng đã sở hữu điều mà nhiều người cả đời tìm kiếm: cảm giác đủ đầy từ bên trong.
Mèo không trăn trở về ý nghĩa cuộc sống, không hoài nghi sự tồn tại của mình. Trong khi đó, con người lại thường xuyên đối mặt với khủng hoảng hiện sinh – điều mà triết học ra đời để giải thích, nhưng chưa bao giờ có lời đáp trọn vẹn.
Mèo không lên kế hoạch cho cuộc đời, chúng đơn giản sống theo dòng chảy của hiện tại. Trái lại, con người luôn muốn biến đời mình thành một câu chuyện có đầu, có cuối. Nhưng vì không ai biết được hồi kết, câu chuyện ấy thường dang dở. Cuối cùng, con người rồi cũng học cách sống như mèo – buông bỏ kỳ vọng và chấp nhận sự bất định.
Cuốn sách mang đến một góc nhìn so sánh đầy thi vị giữa loài mèo và con người – để từ đó, bạn nhận ra những lối mòn trong tư duy và hành xử, đồng thời mở ra cơ hội bước đến vùng ánh sáng của sự hiểu mình và đủ đầy.
Trích dẫn nổi bật trong sách:
“Mèo có một bản chất riêng biệt, phân biệt chúng với mọi sinh vật khác – kể cả chúng ta. Chủ đề của cuốn sách chính là điều mà ta có thể học được từ bản chất đó. Mỗi chú mèo đều là cá thể độc nhất, thậm chí còn mang tính cá nhân rõ nét hơn nhiều con người.”
“Những chú mèo không phải lo nghĩ về việc cuộc đời có đáng sống hay không – đó là điều con người luôn trăn trở. Chính sự tự ý thức khiến con người rơi vào trạng thái bất ổn kéo dài – một trạng thái mà triết học cố chữa lành, nhưng chưa bao giờ triệt để.”
“Mèo hạnh phúc khi được là chính mình. Con người thì lại tìm kiếm hạnh phúc bằng cách cố thoát khỏi chính mình.”
“Chúng ta yêu mèo không phải vì thấy hình ảnh bản thân trong chúng, mà vì chúng khác ta. Khác với chó – loài mang nhiều đặc điểm của con người – mèo giữ được sự tự nhiên thuần túy. Khi bước vào thế giới của loài người, mèo giúp ta nhìn sâu hơn vào bản chất mình và hiểu vì sao hành trình tìm kiếm hạnh phúc của chúng ta thường đầy căng thẳng và thất bại.”
“Mèo dành phần lớn thời gian sống trong sự cô đơn yên bình. Không ai thực sự muốn chấm dứt sự tồn tại của mình – kẻ tự sát là người bị những yếu tố ngoài bản thân đẩy đến giới hạn. Như Spinoza từng viết: ‘Không có gì tự hủy diệt mình, trừ khi bị tác động bởi một nguyên nhân bên ngoài.’”
“Là loài săn mồi, nếu mèo phát triển sự đồng cảm ở mức quá cao, chúng sẽ gặp khó khăn trong việc sinh tồn. Điều đó lý giải vì sao chúng dường như thiếu sự đồng cảm – nhưng không có nghĩa là chúng độc ác. Sự tàn nhẫn là kết quả của sự đồng cảm tiêu cực – điều mà chỉ con người mới thể hiện khi tra tấn đồng loại. Còn với mèo, việc vờn chuột là hành vi bản năng, không nhằm mục đích gây đau đớn.”
Sách "Mèo Và Triết Lý Nhân Sinh" của John Gray so sánh cuộc sống của mèo và con người, mèo sống tự nhiên và hạnh phúc, trong khi con người lại mải mê tìm kiếm hạnh phúc và sống trong lo âu và mèo dạy ta về sự đơn giản từ đó giúp chúng ta nhận ra những lầm lạc trong hành trình tìm kiếm hạnh phúc của chính mình.